ZAMEK W KAMIEŃCU PODOLSKIM — niesamowita wizyta na kresach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów

W naszym kolejnym wpisie z majowego wyjazdu na Ukrainę, do Mołdawii i Naddniestrza, zabieramy Was do Kamieńca Podolskiego po raz kolejny. Miasto i fortecę miałem okazję już zwiedzić trzy lata temu, kiedy razem z Bartkiem wybraliśmy się na 10-dniowy trip po Bukowinie, Karpatach ukraińskich i Podolu właśnie.

Pamiętam jak obudziłem się rano niedaleko Czerniowców i byłem zaskoczony, że czeka nas upalny dzień. W Polsce pogoda w maju (tak, jak w tym roku się przekonaliśmy), bywa bardzo różna. Tymczasem w tej części świata i wtedy, i teraz, było gorąco, prawie żarka. Pociąg dowlókł się powoli w kierunku stacji końcowej – miasto okazało się wysoko pozytywnym zaskoczeniem tamtego wyjazdu. Tak samo zresztą, jak i Karpaty Wschodnie – Rachów, zwany huculskim Paryżem był niesamowity, wędrówki po karpackich wsiach także. Samą podróż tam do dziś dnia uważamy za jedną z najlepszych w ogóle. Przejazd koleją doliny Cisy z Kołomyi do Rachowa przez najpiękniejsze fragmenty tej części Karpat także był zaskakująco fantastyczny. Dlatego w tym roku ponownego wyjazdu już nie mogłem się doczekać.

Tym razem niespodzianki nie było, ponieważ zamek w Kamieńcu Podolskim wcześniej już widziałem. Natomiast trzy lata czekałem, aby go ujrzeć ponownie. Zastanawiałem się, czy te pozytywne wrażenia będą potwierdzone oraz co tutaj się zmieniło od mojego ostatniego pobytu. Wysiadłem zatem na ogromnym kamienickim vokzale z nocnego pociągu z Kijowa, zaniosłem rzeczy do hotelu, ogarnąłem się trochę i postanowiłem iść na twierdzę. Szczęśliwym trafem spod samej stacji kolejowej pod zamok kursuje marszrutka. Jeżeli mamy w planie dużo zwiedzania to warto trochę zaoszczędzić nogi i skorzystać z usług busika. Poprzednim razem natomiast zafundowaliśmy sobie bardzo przyjemny spacer z avtostancji i Wam go również polecamy. Po drodze ujrzycie nową część miasta, piękny i naprawdę zadbany park w centrum, kanion Smotryczu, kamieniecką starówkę a na końcu zamek. W takiej właśnie kolejności. Więcej o całym Kamieńcu Podolskim będzie w następnym wpisie, tutaj skupiam się tylko na fortecy.

Zamek w Kamieńcu Podolskim i jego zwiedzanie

Twierdza w Kamieńcu Podolskim majowego przedpołudnia

Piękny ratusz, który miniemy po drodze na fortecę

Twierdza w Kamieńcu Podolskim była i jest jednym z tych miejsc, które chciałem ujrzeć już od dzieciństwa. W czasach podstawówki (a jako stary tetryk chodziłem jeszcze do szkoły w starym 8-klasowym systemie), miałem solidne nauczanie w mieleckiej SP 13. Moim ulubionym przedmiotem w pewnym momencie razem z geografią była historia. W 6 klasie zaczytywałem się w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Pawła Jasienicy, później wracając do lektury wielokrotnie. Nazwy takie jak Chocim, Kamieniec Podolski, Podole, Żołkiew, Dniestr działały na wyobraźnię. W tamtym czasie nigdy nie sądziłem, iż kiedykolwiek uda mi się ujrzeć te legendarne miejsca na własne oczy. Trzy lata temu miejsce i zamek zrobiły na nas ogromne wrażenie, tak samo było i w tym roku.

Historia zamku w Kamieńcu Podolskim

Pierwsze obwarowania stanęły w miejscu dzisiejszej fortecy w XI wieku, a drewniano-ziemną budowlę umocniono w XIII wieku kamiennymi murami. Wybudowano wtedy także cztery baszty od strony zachodniej. Zostały one jednak zniszczone przez Batu-chana. Kiedy Kamieniec przejęli książęta Koriatowyczowie, odbudowali zamek. Po włączeniu Podola do Korony Królestwa Polskiego fortecę stale rozbudowywano i umacniano. Obecny wygląd Starego Zamku to efekt wielkich prac prowadzonych w połowie XVI wieku pod kierunkiem nadwornego architekta Zygmunta I Starego, Joba Bretfusa.

Podchodząc do zamku od strony miasta, przechodzimy między murami biegnącymi z dwóch stron ulicy Zamkowej. To pozostałości tzw. bastionu św. Anny. Na wprost ujrzymy niską, potężną basteję pokrytą dachem. To Nowa Wschodnia Baszta wzniesiona w 1544 roku na miejscu spalonej Baszty Czarnej. Po jej prawej stronie przechodzi między murami tzw. Północnego bastionu a ścianą jaru dalszy ciąg ulicy Zamkowej. W parowie poniżej tej ulicy, zaraz nad nurtem rzeki, stoi osadzona na skale Baszta Wodna.

Osłaniała ona urządzenie pompujące wodę ze Smotrycza do zamku. Na lewo od Baszty Czarnej mamy wejście na teren zamku. Dziedziniec zamkowy tworzy nieregularny czworobok. Wokół obwarowań poprowadzono zachowane drewniane ganki straży. Z murów wyrastają potężne baszty. Pierwsza po prawej stronie od wejścia to Baszta Lanckorońska. Pochodzi ona z przełomu XIV i XV wieku. Następna jest Baszta Komendacka. W narożniku północno-wschodnim wysunięta przed czoło murów stoi Baszta Różanka. Grube na 4 metry mury wieńczy nadwieszany ceglany ganek, nakryty szpiczastym dachem. Po jej zewnętrznej stronie zachowały się pozostałości Małej Baszty. Tu był właśnie magazyn prochu, wysadzony w 1672 roku przez pana Wołodyjowskiego. Po lewej stronie stoi z kolei Wielka Baszta Zachodnia.

Dalsze zwiedzanie zamku

Basztę Zachodnią w 1672 roku zniszczyła turecka mina, później ją Turcy odbudowali. W południowej części obwarowań widzimy, przy wejściu do zamku, Basztę Lacką (zwaną też białą lub basztą Łaskiego). Kolejna to Baszta Tęczyńska, na której zachował się herb fundatorów z rodu Tęczyńskich. Jest ona usytuowana wprost na skale i ma wysoki spiczasty dach. Od strony dziedzińca do wnętrza prowadzi gotycki portal. Następnie przed nami jeszcze tylko dwie basteje: Baszta Kołpak i Baszta Papieska. Ta druga wzniesiona została w latach 1503-15 za pieniądze specjalnie przeznaczone na ten cel przez papieża Juliusza II, co upamiętnia jego herb i tiara. Jest ona najwyższą basztą na zamku. Ma przeszło 28 metrów wysokości.

Nowy Zamek

Nowsza część zamku w Kamieńcu Podolskim jest wzniesiona po zachodniej stronie starego. Możemy do niej dojść ulicą Zamkową u stóp północnego muru Starego Zamku. Szybkie zmiany w sztuce wojennej, zwłaszcza rozwój artylerii, sprawiły, że umocnienia Starego Zamku stały się przestarzałe już nie długo po ich ukończeniu. W 1621 roku wzniesiono po jego zachodniej stronie nowe fortyfikacje, zwane Nowym Zamkiem. Powstał on na planie trapezoidalnym z dwoma półbastionami od zewnętrznej strony.

Gdy obejrzymy już obie części kompleksu obronnego, możemy zajrzeć jeszcze do obwarowań Bramy Ruskiej i wybrać się na spacer do małej, drewnianej cerkwi Wozdwyżeńskiej. Do kościółka prowadzi ścieżka schodząca pomiędzy Starym a Nowym Zamkiem na dno małego wąwozu po południowej stronie fortecy.

Ostatnim akordem mojego zwiedzania legendarnej fortecy była Brama Ruska. Jej umocnienia były jednym z kluczowych elementów obrony miasta. Chroniły one dogodne do niego dojście. Cały zespół powstał w okresie XV-XVI wieku, następnie był wielokrotnie modernizowany. System umocnień tworzyło tu osiem baszt. Pięć z nich dotrwało do naszych czasów. Oprócz nich zachował się także barbakan, forty pomocnicze, XV-wieczna wieża strażnicza. Przy głównym przejściu bramy stoi baszta z połowy XVI wieku, do której wchodziło się od strony barbakanu. On z kolei tworzy prostokątny dziedziniec. Przylega do niego podziemna galeria strzelecka. Blisko barbakanu jest także kwadratowa baszta przybrzeżna z pięcioma kondygnacjami. Zachowały się też fragmenty muru równoległego do rzeki, z miejscami na armaty i broń ręczną.

Zamek w Kamieńcu Podolskim podczas moich ponownych odwiedzin tutaj zrobił na mnie tak samo dobre wrażenie, jak trzy lata wcześniej. Twierdza w Chocimiu wywołała efekt wow, ale to pewnie dlatego, że wcześniej tam nie byłem. Moja opinia dla Was na sam koniec tej części wpisu jest taka: jeżeli szukacie miejsca niesamowitego, związanego z najpiękniejszymi fragmentami naszej historii, to musicie tu zajrzeć. Lwów jest zajechany Polakami, kiedy tutaj turystów dociera stosunkowo niewielu. Forteca w Kamieńcu jest jednym z niesamowitych miejsc związanych z dziejami Polski, jakie ja widziałem. Wszyscy maniacy historii będą zachwyceni, pozostali na pewno się nie rozczarują. Szczegółowe informacje praktyczne o mieście i inne praktykalia znajdziecie we wpisie, który Kamieńcowi Podolskiemu poświęcę. Dla Was tymczasem filmik, panoramy, galeria zdjęć i zaproszenie do naszego fejsbooka.

Zamek na filmie (PLAY)

Twierdza w panoramach (KLIK)

Najpiękniej prezentuje się w drodze do niego

Galeria zdjęć (KLIK)

Spacer do fortecy obfituje w takie oto widoki

Katedra św. Jerzego widziana z drogi do zamku

Ostatnie nocne ujęcie, nie tylko twierdzy

Jeżeli podobał Ci się nasz wpis oraz zamek w Kamieńcu Podolskim a chciałbyś więcej informacji, zdjęć oraz filmów zapraszamy do wsparcia naszego bloga i polubienia NASZEGO FEJSBOOKA. Dziękujemy 🙂 🙂 🙂