KOLEJ W GRUZJI ORAZ TRANSPORT I KOMUNIKACJA W GRUZJI

W kolejnym wpisie przedstawię i opiszę Wam, jak wygląda kolej w Gruzji, jak podróżować po Gruzji oraz transport i komunikację w Gruzji. Jedną z najważniejszych kwestii, jaka pojawia się przy planowaniu samodzielnego wyjazdu na Kaukaz ,jest sprawa poruszania się na miejscu. Niejedno forum i niejeden wpis na blogu o tym przeczytałem, więc postaram się podzielić w miarę pełny i wyczerpujący sposób z Wami na ten temat.

Ponieważ jestem miłośnikiem pociągów, to chcę Was przekonać do podróży koleją po Gruzji a tam, gdzie się nie da dotrzeć pociągiem, to pokażemy Wam inne opcje: marszrutki i transport prywatny. Przyjeżdżając do tego państwa, jeśli nie chcemy wypożyczać samochodu, to pozostaje nam komunikacja publiczna. Ponieważ po doświadczeniach na Ukrainie , marszrutki zdecydowanie nie przypadły nam do gustu, zdecydowaliśmy, że podczas naszej wyprawy na Kaukaz postaramy się na tyle, o ile to będzie możliwe, poruszać się gruzińską koleją. Wprawdzie sieć kolejowa nie jest zbyt rozbudowana, a jednak gruzińska kolej potrafi być bardzo użyteczna dla turystów, ponadto była dla nas naprawdę pozytywnym zaskoczeniem. Zatem zapraszam Was do poczytania i obejrzenia jak wygląda kolej w Gruzji.

Kolej w Gruzji

Jak możecie zobaczyć, gruzińska kolej oferuje nam całkiem sporo połączeń. Może to nie jest taka częstotliwość i ich ilość jak w Polsce, ale nadal przyzwoita. Centralnym hubem kraju jest dworzec kolejowy w stolicy – Tbilisi. Kiedyś podobno wyglądał jak z horroru, obecnie jest zmodernizowany i wyremontowany. Zaskoczyła nas ogromna ilość chętnych na bilety – najwidoczniej nie tylko nam podróż marszrutką nie w smak. Nasz pierwszy kontakt z koleją tam pokazał, że gruzińska kolej może być naprawdę fajna. Mianowicie po przylocie do Kutaisi zdecydowaliśmy, że następnego dnia udamy się pociągiem do stolicy kraju. Nie chcieliśmy jechać zwykłym składem, dlatego podjechaliśmy taksówką do Rioni, i stamtąd mieliśmy nowoczesny, piękny pociąg relacji Poti – Tbilisi. Zatem pierwsze wrażenie z gruzińską koleją było jak najlepsze, tak samo dobre wrażenie wywarł na nas dworzec stołeczny. Przez kolejne trzy tygodnie odbyliśmy naprawdę dużo podróży kolejowych po tym kraju, a także udaliśmy się drogą żelazną do Armenii.

Pociągi w Gruzji – komunikacja wewnętrzna

W komunikacji wewnętrznej kolej w Gruzji oferuje nam całkiem przyzwoity standard połączeń, w dodatku za bardzo niewielkie pieniądze. Mamy połączenia dzienne, nocne z wagonami sypialnymi oraz flagowe ekspresy relacji Tbilisi – Batumi.

Wnętrze pociągu pospiesznego Poti - Tbilisi — Wnętrze pociągu pospiesznego Poti – Tbilisi

Rozkład jazdy pociągów w Gruzji – połączenia ekspresowe i pospieszne z Tbilisi ( stan na IX 2017 ):

Z Tbilisi do:	Batumi	Kutaisi I	Zugdidi	Poti
Odjazdy	6.20, 8.00, 10.30, 17.35, 0.35*	9.00, 15.50	8.10, 21.45*	8.30, 17.50
Przyjazdy	11.19, 12.59, 15.29, 22.34, 6.02*	14.30, 21.00	13.35, 6.05*	13.20, 22.40
Ilość km	343	221	317	312
Cena	I kl - 59,50 GEL (90 zł) II kl - 23,50 GEL (33 zł)	7,50 GEL (10,50 zł)	14,50 GEL (21zł) dzienny pociag * 7.00 GEL (10 zł) płackart, * 19,50 GEL kupe * 33,50 GEL lux	II kl - 14,50 GEL (21 zł) I kl - 26,50 GEL (39 zł)
Uwagi	* kurs. w dni parzyste

Połączenia osobowe i podmiejskie:

Z Tbilisi do	Nikozi	Sadaxlo ( granica z Armenią )	Borjomi	Gardabani
Odjazdy	18.25	17.10	6.30, 16.15	7.00, 18.55
Przyjazdy	21.45	19.45	10.45, 20.25	8.05, 20.00
Cena

Kolej w Gruzji – najważniejsze linki:

Pełny Rozkład Jazdy Gruzińskiej Kolei

Internetowa wyszukiwarka połączeń

Platforma do zakupu biletów

Podstawowe i najważniejsze informacje o podróży koleją w Gruzji:

bilety do Batumi cieszą się ogromnym powodzeniem. My próbowaliśmy dwa razy je zakupić dzień przed odjazdem i dwa razy ta sztuka nam się nie udała. Gdy wracamy z Batumi pewnym rozwiązaniem jest podjechanie marszrutką do Poti ( ponad godzina jazdy ) i tam łapanie pociągów Poti – Tbilisi. Z powodzeniem tak zrobiliśmy;
nocny pociąg Tbilisi – Ozurgeti/Zugdidi jest wychwalany jako najlepsza opcja dojazdu do Mestii i Abchazji. My z tym absolutnie się raczej NIE ZGADZAMY. Prowadzi wprawdzie zmodernizowane wagony sypialne, ale w lecie ta klimatyzacja w przedziałach w ogóle nie daje rady. My przeżyliśmy piekielną noc w środku przedziału rozgrzanego jak piec hutniczy niemalże. W wakacje połączenie to także cieszy się dużym popytem i warto zakupić bilety wcześniej;
przy kupnie dokumentów przewozowych należy okazać paszport, który potem będzie sprawdzany przy wejściu do składu;
bardzo polecamy nowoczesne, chińskie składy kursujące w relacji Tbilisi – Poti. Kolej w Gruzji swego czasu je zakupiła i mają klimatyzację, działające wifi, monitorki z trasą przebiegu i są bardzo tanie; w dodatku szansa zdobyć bilety na tej trasie jest dużo większa niż do Batumi;
personel pokładowy oraz kasjerki są bardzo miłe, jednak nie liczmy na to, że dogadamy się po angielsku. Lingua romana w Gruzji to rosyjski i w języku naszego wschodniego sąsiada bez problemu się rozmówimy;
bilety możemy oprócz kas zakupić także w bardzo popularnych tam payboxach – maszynkach do opłacania rachunków – dostaniemy wydruk, który będzie wprawdzie cały po gruzińsku, ale tam będzie nasz bilet. My tak zrobiliśmy, gdy nie chciało nam się czekać do numerowanej kolejki. Płatność gotówką, usługa jest dostępna za niewielką prowizją – 1,5 GEL od biletu,
w sezonie letnim na stacji w Tbilisi były gigantyczne (!) kolejki do kas biletowych. Za pierwszym razem czekaliśmy około 45 minut, za kolejnym nasz numerek wskazywał na conajmniej godzinę czekania…,
NIE DAJCIE się taksiarzom pod dworcem głównym czy to w stolicy czy w Batumi. W stolicy zaraz obok budynku dworca jest stacja i wjazd do metra. Dojedziecie wszędzie gdzie potrzeba. Natomiast w Batumi potrafią być tak bezczelni, że sami zabierają bagaże do swoich samochodów. Trzeba być stanowczym, ponadto żądają stawek wziętych z księżyca (np. 30 – 50 lari za podwózkę do centrum). W stolicy Adżarii zaraz po wyjściu przed budynek stacyjny musicie udać się na drugą stronę głównej drogi, tam jest przystanek autobusów miejskich do centrum;
planowane jest już na przyszły rok wybudowanie linii kolejowej do lotniska koło Kutaisi w Kopitnari. Trzymam kciuki, aby w 2018 roku dojechać tam po szynach;
jeśli zastanawiacie się jak tanio podróżować po Gruzji – to właśnie koleją. Ceny za bilety są niskie, nawet za miejsca sypialne i w ten sposób możemy zaoszczędzić zarówno na czasie jak i na noclegu,

Bilet na pociąg w Gruzji

1 – data podróży, 2 – czas odjazdu pociągu, 3 – numer wagonu, 4 – rodzaj wagonu, 5 – numer naszego miejsca, 6 – numer biletu, 7 – relacja pociągu, 8 – data i czas przyjazdu, 9 – numer naszego paszportu, 10 – nasze nazwisko

My możemy bardzo polecić poruszanie się koleją po Gruzji. Szkoda tylko, że sieć kolejowa nie dociera w wiele miejsc, nawet gdzie istnieją tory. Niedawno w internecie przeczytałem, iż w przyszłym roku planowane jest wydłużenie torów z Kutaisi na lotnisko. Ponadto cały czas w niekończącej się budowie jest linia kolejowa z Turcji, po której mają poruszać się pociągi Istanbuł – Kars – Tbilisi – Baku. Gruzińska kolej prezentuje się zdecydowanie lepiej, niż w sąsiedniej Armenii, gdzie ten sposób transportu prawie nie istnieje.

pociąg relacji Poti - Tbilisi — Nowy pociąg relacji Poti – Tbilisi

Kolej w Gruzji – połączenia międzynarodowe

Gruzińska kolej oferuje tak naprawdę tylko dwa całoroczne połączenia międzynarodowe. Jednak są one bardzo użyteczne z punktu widzenia polskiego turysty. Są to firmowy pociąg sypialny do stolicy Azerbejdżanu – Baku. Teoretycznie złożony jest ze zmodernizowanych wagonów sypialnych z klimatyzacją, jednak gdy skład obserwowaliśmy na peronie w Tbilisi w lipcu, wyglądał jak rozgrzany piec hutniczy. Podobno klima nie daje oczywiście rady w tych upałach i podróż to piekło. Drugie połączenie to nocny pociąg firmienny relacji Tbilisi – Erywań, w sezonie letnim kursujący w wydłużonej marszrucie Batumi – Tbilisi – Erywań. Rozkład jazdy i ceny biletów w tabelce:

Z Tbilisi do:	Baku	Erywania*	Erywań - Tbilisi	Baku - Tbilisi
Godz, odjazdu	19.30	22.16*	15.30*	21.10
Godz. przyjazdu	9.15	7.25*	0.12*	10.40
Cena	kupe - 61 GEL	płackart - 35 GEL, kupe - 55 GEL	płackart - 7.500 AMD, kupe - 10.500 AMD, lux - 20.000 AMD	płackart - 30 AZN kupe - 45 AZN lux - 84 AZN
Uwagi		* letni rozkład jazdy	* letni rozkład jazdy
Uwagi	1 GEL ~ 1,5 zł		1000 AMD ~ 8 zł	1 AZN ~ 2,00 zł

Czytaliśmy różne opinie w internecie o nocnym pociągu Tbilisi – Erywań, ale nas pozytywnie zaskoczył: stare, armeńskie wagony, ale ładnie utrzymane i czyste, w pociągu bardzo mało ludzi akurat tego dnia jechało, miła obsługa i nasza prowadnica z dumą następnego dnia zapukała do przedziału i oznajmiła: Yerevan! Kontrola graniczna gruzińska bardzo przyjemna i sprawna, natomiast Ormianie nas zaskoczyli dziwnym przeglądaniem paszportu na grubość (?!). Już po ormiańskiej stronie jakieś pielęgniarki w białych kitlach przechodziły przez skład. Pociąg się wprawdzie wlecze niesamowicie, ale w nocy nie jest to wcale dokuczliwe. Poza sezonem (po 30 IX) skład ten będzie kursować w swojej normalnej relacji oraz w następujących terminach: z Tbilisi do Armenii w dni nieparzyste miesiąca, odwrotnie w dni parzyste.

Bilet na pociąg Tbilisi - Erywań — Bilet na pociąg Tbilisi – Erywań

Bilet na pociąg Tbilisi - Zugdidi — Bilet na pociąg Tbilisi – Zugdidi

Kolej w Gruzji na filmie (PLAY)

Jak podróżować po Gruzji – marszrutki, taksówki i inne sposoby

Jak się doskonale domyślacie, kolej w Gruzji nie wyczerpuje tematu jak tanio podróżować po Gruzji. Niestety, sieć kolejowa jest mocno ograniczona i tam, gdzie nie dojadą składy pociągów, musimy przerzucić się na transport samochodowy. Komunikacja w Gruzji na nieszczęście, podobnie jak na Ukrainie i chyba we wszystkich krajach byłego Związku Radzieckiego, oparta jest na tzw. marszrutkach. Kto chociaż raz był za naszą wschodnią granicą, ten doskonale wie, o co chodzi. Powiem wprost, że my ich fanami zdecydowanie nie jesteśmy, zwłaszcza po naszych ukraińskich doświadczeniach. U naszego wschodniego sąsiada panuje zupełnie niezrozumiały lęk przed otwartym oknem. Nawet w temperaturach przekraczających 30 stopni w cieniu. Ukraińcy potrafią jechać w ten sposób z zamkniętymi wszystkimi oknami w marszrutce, przy jednym uchylonym lufciku na górze busika, a to i tak jak ma się szczęście.

Dzięki Bogu Gruzini są dużo bardzo cywilizowani pod tym względem i nikomu tu otwarte okno nie przeszkadzało, co więcej każdy sobie wcześniej zajmuje miejsce właśnie przy okienku. Np. zostawiając plecak czy zakupy na miejscu, na którym będzie się siedziało. Zanim przyjechaliśmy do Gruzji, naczytaliśmy się o kierowcach marszrutek, którzy jeżdżą niczym z piekła rodem wariaci. Rzeczywiście, styl jazdy jest inny niż polski, ale wcale nie taki niebezpieczny. Być może dlatego, że do Gruzji przylatują teraz ludzie, którzy za wiele świata wcześniej nie widzieli, to wydaje im się ,że Gruzini jeżdżą jak wariaci.

Jak na mój gust, to prawdziwego szaleńca za kółkiem mieliśmy tylko raz – w busiku z Zugdidi do Mestii. Styl jazdy na Kaukazie bardzo przypomina bałkański styl prowadzenia pojazdów – jadnakowo czarnogórscy maczo w ciemnych okularach czy gruzińscy dżygici jeżdżą podobnie. Sytuacji wypadkowej w Gruzji nigdy nie miałem, a w Montenegro – TAK. Busem z Podgoricy do Kotoru w okolicach Cetinje prawie wjechaliśmy w suva przed nami. W Bośni i Hercegowinie z kolei kierowca rejsowego autokaru relacji Split – Tuzla w czasie jazdy: czytał gazety, wypełniał kartę drogową i przeglądał kilkanaście kuponów z zakładami sportowymi. O wynikach meczów dyskutował z policjantem siedzącym obok. A za chwilę zobaczyłem strzaskany na poboczu pojazd do Sarajewa. Jednak gruziński ruch drogowy w żaden sposób nie dorównuje albańskiemu chaosowi, gdzie na drodze absolutnie nie ma żadnych zasad i reguł, więc nie do końca wierzcie w te fantastyczne opowieści. Będzie OK.

Podróżując w kilka osób można także spróbować taksówek – nie są drogie, a gdy koszt rozłoży się na chociaż trzy osoby, wychodzi to porównywalnie często tak jak marszrutką. My kilka razy tak z nich korzystaliśmy, targowanie się jest na porządku dziennym, a najlepiej używać rosyjskiego. Ceny od razu niższe. Trzeba jednak uważać, żeby nie dać się naciągnąć i znać mniej więcej obowiązujące stawki. Sporo osób decyduje się także na wynajęcie samochodu – my nie próbowaliśmy, a ceny są dość spore.

Komunikacja w Gruzji – marszrutki z Tbilisi

Stolica kraju jest centrum komunikacji marszrutkowej. Dojedziemy stąd praktycznie w każdy rejon Gruzji. Jak we wszystkich krajach byłego ZSRR – nie ma jednego, centralnego dworca komunikacji samochodowej. Busiki odjeżdżają do każdego kierunku inaczej. Wszystkie potrzebne informacje przedstawiam Wam w formie tabelarycznej poniżej. Oczywiście przy opisach poszczególnych miast i miejscowości, w dziale informacje praktyczne, będzie wszystko o tym jak gdzieś dojechać. Teraz marszrutki z Tbilisi w różnych kierunkach:

Ze stacji metra i dworca Didube:

Z Didube do:	Achalciche	Bordżomi	Gori	Gudauri
Odjazdy	od 6 rano do 7 wieczór, co 1 godz.	od 6 rano co 1 godz.	co 45 min.	co 2 godz
Czas jazdy	ok 2,5 godz.	ok 2 godz.	ok 1,5 godz.	ok 2 godz.
Cena	10-12 GEL (16-19 zł)	7-9 GEL (11-15 zł)	3-5 GEL (5-8 zł)	5-7 GEL (7,5-10,50 zł)
ilość km	210	162	87	122

Z Didube do:	Kazbegi	Kutaisi	Mcchety	Zugdidi
Odjazdy	co 2 godz.	co 1 godz.	co 30 min.	co 2 godz
Czas jazdy	ok 3 godz.	ok 4 godz.	ok 20-30 min	5-6 godz
Cena	10-12 GEL (15-18 zł)	10-12 GEL (15-18 zł)	1-2 GEL (1,5-3 zł)	15-17 GEL (22,50-25 zł)
Ilość km	155	231	25	335

Gdy wyjdziemy z metra, trafimy na targowisko. Trzeba pytać, najlepiej po rosyjsku, o marszrutkę w interesującym nas kierunku. Zostaniemy odpowiednio pokierowani.

Ze stacji metra i dworca Samgori:

Z Samgori do:	Dmanisi	Ninocminda	Signagi	Telawi
Odjazdy	co 2 godz.	2 x dziennie	9.00, 11.00, 13.00, 15.00, 17.00 i 18.00	co 1 godz.
Czas jazdy	ok 2 godz.	ok 3-4 godz.	ok 2 godz.	ok 1,5 godz.
Cena	5-6 GEL (7,50-9 zł)	13-15 GEL (19,50-22,50 zł)	6-7 GEL (9-10,50 zł)	7-8 GEL (10,50-12 zł)
ilość km	105	168	110	95

Autobusy i busy w komunikacji międzynarodowej z dworca Ortaczala do:

Azerbejdżanu odjazdy o godz. 16.00, przyjazd do Baku następnego dnia o 5 rano, cena biletu to 30 GEL (ok. 45 zł). Innym sposobem, aby się dostać do krainy ognia, jest dojazd marszrutką do przejścia granicznego Krasny Most (4 GEL), przekroczenie go na piechotę, i po azerskiej stronie mamy pojazdy mniej więcej co godzinę do Baku;
Armenii – marszrutki do Erywania odjeżdżają o 8.00, 10.00, 11.00 i 13.00 Cena to 30 lari, a czas jazdy ok 6-7 godzin. Minivany rozkładowo ruszają o 9 i o 17 ze stacji metra Avlabari, czas podróży to około 5 godzin, a cena 35 GEL. Możemy także udać się do Giumri – pojazd wyrusza o 10.30, cena to 25 lari, około 4,5 godziny jazdy. Jest także jedno połączenie dziennie do Spitaku, odj. o 15
z dworca Ortachala odjeżdżają także prawdziwe AUTOBUSY (nie busiki) firmy METRO do Batumi, skąd możemy łatwo dalej udać się do Turcji. Godziny odjazdów: 9.30, 12.00, 15.00, 20.00, 24.00 i 02.00. BILETY I ROZKŁAD JAZDY pod linkiem,
są także bezpośrednie autobusy z Tbilisi do Stambułu w Turcji, co najmniej kilka połączeń dziennie. Jednak ze względu na czasami bardzo długie kontrole i postoje na granicy turecko – gruzińskiej, lepszym pomysłem jest dojazd do granicy, przejście pieszo i łapanie już po drugiej stronie transportu dalej. Autobus kompanii METROTURIZM odjeżdża o 11.00, cena to 104 TRL (104 zł) . Drugiej firmy LUKSKARADENIZ pojazd wyrusza nad Bosfor o 9.30, cena 120 TRL (120 zł)