MACEDONIA (PÓŁNOCNA) NA WAKACJE I NIE TYLKO — wszystko to, co ma najlepszego kraj słońca, wina i papryki

Facebooktwitter
Macedonia
Macedonia to takie widoki, czekające jeszcze na odkrycie

Dziś, zapraszamy Was do naszego drugiego, blogowego przewodnika. Ponieważ jesteśmy uczuleni na amerykańskie idiotyzmy namiętnie kalkowane przez komercyjnych blogerów, jakiś czas temu postanowiłem wymyślić własny pomysł na tego typu teksty.

Pisząc artykuły z czerwcowego wypadu do Rumunii, wpadłem na ideę, że nie będę robić kolejnych artykułów z serii 10 powodów/pomysłów/rzeczy. Zrobię coś w swoim stylu. Pierwszym taką próbą był artykuł Transylwania – to, co ma najlepszego Rumunia. Nie wiadomo czy spodoba się to Czytelnikom, przyzwyczajonym do wyliczanek, ale na pewno będzie to coś innego, niż 101 artykuł 10 powodów, aby odkryć Macedonię. Macedonia należy do moich ulubionych krajów na Bałkanach. Kiedy pierwszy raz byłem w Skopje w 2006 roku, miasto było jeszcze zupełnie nie znane i był tam wtedy jeden hostel. Teraz wszystko się zmieniło.

Macedonia to prawdziwe serce Bałkanów

Malutka Macedonia jest prawdziwym – nie tylko geograficznym, sercem Bałkanów. Tutaj zbiegają się granice polityczne, religijne i językowe całego półwyspu. Urozmaicone ukształtowanie powierzchni, wysokie góry, piękne jeziora, wspaniałe zabytki, spuścizna Jugosławii oraz wrodzona serdeczność w stosunku do Polaków, oraz bardzo przyjazne ceny, sprawiają, że rzekoma ojczyzna Aleksandra Wielkiego za chwilę będzie turystycznym hitem. Przyjeżdżajcie, zanim przyjadą tłumy.

Wtedy, 13 lat temu, budziłem autentyczne i szczere zdziwienie na kolejowym przejściu granicznym Presevo-Tabanovce. Macedońska Pani pogranicznik dopytywała się, czy na pewno jestem turystą. Skopje jeszcze nie było najdziwniejszą stolicą Europy a turyści Macedonię,  omijali szerokim łukiem.

Przez te kilkanaście lat zmieniło się chyba prawie wszystko w turystycznym życiu Macedonii. No, może dworzec kolejowy w Skopje jest nadal tak odrażający, jaki był zawsze. Wizyta w stacyjnych toaletach będzie dla Was niezapomnianym doświadczeniem, aczkolwiek osobom o wrażliwszych nosach, nie jest szczególnie polecana. Potem do kraju słońca, wina i papryki przyjeżdżałem już wielokrotnie. Najpierw sposobem kolejowym przez Budapeszt i Belgrad a uruchomienie przed kilkoma laty przez Wizzair tanich lotów z Berlina i Budapesztu sprawiło, że Macedonia leży już dosłownie na wyciągnięcie Waszych rąk. Zatem co jest tak fajnego tam?

Skopje, czyli stolica inna niż wszystkie (nasza galeria zdjęć TUTAJ – KLIK)

 

Położone nad brzegami Wardaru Skopje jest jak na Macedonię naprawdę dużym miastem. Moim ulubionym miejscem w mieście jest Czarszija, ale o jego obliczu obecnie stanowi na nowo ukształtowana znaczna część centrum miasta. Estetyka wznoszonych tu budynków, szokującej liczby monumentalnych i kiczowatych pomników oraz małej architektury, jest mocno dyskusyjna. Ja to nowe Skopje lubię, natomiast autentycznie oburzające jest przeznaczenie na budowane obiekty ogromnych środków finansowych. Jednak  nadal nowoczesne dzielnice sąsiadują z urokliwymi zaułkami a centrum miasta jest zaskakująco orientalne, dużo bardziej niż w Belgradzie czy Sofii, nie wspominając nawet o Zagrzebiu lub Bukareszcie. Stara Czarszija nadaje miastu uroku i egzotyki i jest moim zdaniem, dużo bardziej autentyczna (a bliska zawaleniu ze starości), niż ta w Sarajewie.

Projekt Skopje 2014

W 2010 roku powołano do życia kontrowersyjny projekt Skopje 2014. Jego głównym założeniem jest renowacja budynków kulturalnych i rządowych, a także zmiana wizerunku centrum miasta. Ma miejsce transformacja miasta na niespotykaną nigdzie indziej w Europie skalę. Ciężko to wyrazić słowami, ale pierwsze wrażenie zwykle bywa szokujące. Nowo powstające budowle to wizje iście futurystyczne lub w monumentalny sposób nawiązujące do architektury klasycznej, Liczba pomników natomiast przewyższa wszelkie wyobrażenia. Są wrzucone dosłownie wszędzie. Zarzuty stawiane pomysłodawcom projektu obejmują przede wszystkim koszty realizacji – pierwotny budżet zakładał 80 ml euro a do 2015 roku przedsięwzięcie pochłonęło już 560 mln euro… Macedonia to nadal biedny kraj a ta suma jest niewyobrażalna.

Skopje zwiedzałem wielokrotnie, więc dla mnie nie jest ono już niczym zaskakującym. Natomiast jeżeli Macedonia powita Was po raz pierwszy, przeżyjecie szok. Nie ma takiej drugiej stolicy w Europie a miasto na zawsze, wyryje się w Waszej pamięci. Zdanie o Skopje można mieć różne, ale warto je chociaż raz ujrzeć na oczy i samemu sobie wyrobić opinię.

Dla jednych będzie ono groteskowym przykładem historii państwa i narodu wymyślanej na nowo (Aleksander Wielki tak naprawdę z dzisiejszą Macedonią nie miał nic wspólnego), dla innych ucieleśnieniem największej w nowożytnej historii transformacji współczesnej, europejskiej stolicy. Nie mniej jednak nawet Ci, których obrzydzi nowe Skopje, znajdą tutaj bardzo miłą Starą Czarszię, twierdzę Kale oraz zabytkowy, Kamienny Most na Wardarze. Zapach grillowanych mięs z malutkich restauracyjek oraz smak domowych frytek i szopskiej sałatki to z kolei powód dla koneserów bałkańskiej kuchni, aby do Skopje zajrzeć.

 

Jezioro Ochrydzkie, czyli Охридско Езеро (nasz wpis TUTAJ – KLIK)

 

Jezioro Ochrydzkie uchodzi za największą atrakcję przyrodniczą całej Macedonii. Pierwszy raz miałem okazję przybyć do Ochrydu końcem maja 2013 roku. Turystów przyciąga Ochryda. Najładniejsze miasto Macedonii urzeka architekturą i położeniem na wzgórzach, wokół łagodnej zatoki jeziora. O Ochrydzie mamy osobny wpis i celem obecnego nie jest pisanie o samym mieście. Malownicze okolice tego pięknego akwenu szczycą się wspaniałymi krajobrazami. Dla Macedończyków Jezioro Ochrydzkie jest tym, czym dla Chorwatów i Czarnogórców Adriatyk. Dla mnie najpiękniej prezentuje się Sveti Naum, usytuowany najdalej na południe, zaraz przy granicy z Albanią.

Jezioro Ochrydzkie to najstarsze jezioro w Europie

Jezioro Ochrydzkie powstało w wyniku ruchów tektonicznych Ziemi jakieś 4 do 10 milionów lat temu. Czyni to z niego najstarszy śródlądowy zbiornik Europy. Jest to także jedno z najstarszych jezior na świecie obok Bajkału, Titicaki, Jeziora Wiktorii i Malawi. Zachowała się tutaj unikatowa fauna świata zwierzęcego z gatunkami niezmienionymi niemal od trzeciorzędu. Jego wody określa się czasem jako „muzeum żywych skamielin”. W ochrydzkich głębinach odkryto ponad 200 gatunków endemicznych, żyjących głównie w jego najgłębszych partiach.

Na południe od Ochrydu, 5 kilometrów od miasta, stoi monastyr Sv. Stefan. Powstał prawdopodobnie w XIV wieku. Świątynia ma dwa niewielkie pomieszczenia z kilkoma ikonami, drewnianym ikonostasem oraz fragmentem XIV-wiecznych fresków. Wysoko na zboczach Galiczicy, około 10 km od Ochrydy, leży wieś Velestovo. Jej największą atrakcję stanowi panoramiczny widok na Ochrydę i jezioro.

Jadąc dalej w kierunku Pogradeca i Sveti Naum mamy miejscowość Pestani. Jest to typowe miejsce letniego wypoczynku. Są tu wąskie plaże z kamyków. 50 metrów od lustra wody, na cmentarzu stoi crkva sv. Vraci – kamienny kościółek z XIX wieku. Dwa kilometry dalej na południe trafimy do Muzeum na Wodzie. Jest to rekonstrukcja założonej własnie na wodzie w epoce brązu osady. Miejsce znane jest jako Zatoka Kości, czyli „Залив на коските“. Na podstawie badań archeologicznych zrekonstruowano istniejącą tu w epoce brązu osadę, wzniesioną na drewnianej platformie na palach wbitych w dno.

 

Kuchnia macedońska (nasz wpis TUTAJ – KLIK)

 

Jedną z rzeczy, które powinny Was skusić, aby jednak podczas wakacji, do kraju słońca, wina i papryki zajrzeć, jest macedońskie jedzenie. Jest to jeden z głównych powodów, dla których tak bardzo lubię ten kraj. Nie ukrywam także, że jestem typowym, polskim facetem. Lubię dużo, dobrze i najlepiej jeszcze w miarę tanio zjeść. Wszystkie te warunki idealnie spełnia kuchnia macedońska oraz restauracje w Macedonii. Zastanawiam się także, dlaczego tak pyszne i wyśmienite jedzenie, jest właściwie nieznane w Polsce. W blogosferze oraz na różnego rodzaju portalach turystycznych, aż roi się od zachwytów nad kuchnią gruzińską. To jednak Macedonia jest krajem gdzie dużo, dobrze i tanio zjemy. Przygotujcie się, ze po powrocie do Polski wejście na wagę nie będzie niczym fajnym.

Smaki Macedonii

Skąd kuchnia macedońska bierze ten niesamowity smak? Macedońskie słońce i macedońska ziemia sprawiają, że warzywa mają zupełnie inne walory kulinarne, niż w Polsce. Najważniejszymi z nich są pomidory i papryki. Cudowne, mięsiste, wspaniale czerwone. Niezwykle słodkie i nadające się idealnie do pieczenia. W specjalne piecyki wkłada się te papryki, ściąga z nich skórkę i tak przechowuje w zimie. Pomidory macedońskie uchodzą za najlepsze na świecie i ja się z tym zgadzam. Zanim nie spróbowałem pomidorów w Macedonii, to tak naprawdę nie wiedziałem, jak on powinien smakować.

Najsłynniejsze danie, jak Macedonia długa i szeroka, to chyba sałatka szopska, która jest także i moją ulubioną. Ogórki, pomidory o niepowtarzalnym smaku, cebula oraz starkowane na wszystko sirenje. Co ciekawe, kilkanaście lat temu, nie wierzyłem, że coś tak prostego może być tak świetne w smaku, a jednak:) Oprócz szopskiej możemy spróbować: macedońskiej sałaty (pomidor, pieczone papryki, cebula i pietruszka), greckiej (tu chyba wiadomo, o co chodzi), owczarskiej (pomidor, ogórek, gotowane jajko na twardo, szynka, ser żółty).

Ja uwielbiam grill, czyli skarę: pljeskavicę, czyli kotlet z siekanego mięsa, może być ona na kajmaku tak jak ta ze zdjęcia. Może to być szarska pljeskavica – nadziewana serem żółtym. Będziemy mieli tak samo, jak u serbskich sąsiadów kremenadla (kotlet schabowy), svinski rażnici, czyli szaszłyki wieprzowe, vesalicę (karkówkę), dimljeną vesalicę (wędzoną karkówkę), szisz kebab – podłużny, wielki kebab, kebapcze, czyli malutkie kotleciki z siekanego mięsa (odpowiednik serbskich cevapi). Pileski i svinski uvijac – zawijany kotlet z drobiu bądź wieprzowiny, nadziewany serem żółtym. Więcej o macedońskim jedzeniu poczytacie w naszym osobnym wpisie.

 

Zabytkowe, orientalne miasta i niesamowite czarszije

 

Macedonia to prawdopodobnie najbardziej egzotyczny i orientalny kraj w Europie. Wprawdzie można mieć tutaj na myśli także Bośnię i Hercegowinę, to jednak poczucie pewnego rodzaju odizolowania i swoistej inności, jest według mnie, dużo bardziej widoczne w Macedonii. Serbia prawie wszędzie wyburzyła swoje stare dzielnice, które były pozostałościami po tureckim panowaniu. W Bośni i Hercegowinie mamy piękną i klimatyczną Czarszię w Sarajewie, ale jednak moje ulubione są w kraju słońca, wina i papryki. Niesamowity zapach przepysznego jedzenia, cukiernie, które wyglądają jakby czas się zatrzymał, kiedy Josip i Jovanka władali Jugosławią, malutkie warsztaty rzemieślnicze, łaźnie tureckie i karawanseraje, wieże zegarowe… To stanowi o niesamowitym wręcz uroku wielu macedońskich miast, które zachowały  stare, tureckie kwartały handlowe.

Najpiękniejsze miasta Macedonii

Wprawdzie Macedonia nie jest krajem, gdzie przyjeżdża się zwiedzać miasta, to jednak kilka z nich warto odwiedzić. Na pewno zajrzycie do Skopje, do Ochrydu, może ktoś zapuści się aż do Bitoli. Jednak ja bardzo chciałbym Was namówić, abyście zajrzeli do Prilepu, Kruszewa i Kratova. Prilep wcale nie jest taki brzydki, a bardzo klimatyczny. Kruszewo w mojej opinii to najpiękniejsze, małe miasteczko w kraju a Kratovo to ulubione miasto polskiego ambasadora w Skopje. Natomiast Bitola nigdy mnie nie zachwyciła.

Mnie najbardziej urzekły Prilep, Kruszewo i Kratovo. Wszystkie te miejsca są jeszcze stosunkowo rzadko odwiedzane przez turystów, dość łatwo dostępne transportem publicznym i znacznie tańsze niż Skopje. Jeżeli mielibyście wybrać tylko jedno z nich a bardziej Was kusi Ochryd i Skopje, to ja polecam Kruszewo.

Leżące w górach, na wysokości 1250 m n.p.m, Kruszewo uważane jest niekiedy za najwyżej położone miasto na całych Bałkanach. Dziś jest to miasto-muzeum. Możemy tam oglądać piękne stare miasto, utrzymane w charakterystycznym bałkańskim stylu. Jest to jedno z najładniejszych miejsc w całej Macedonii. Nasz wpis z miasta TUTAJ – KLIK.

 

Macedonia ma mnóstwo do zaoferowania i wakacje w Macedonii to świetny pomysł

 

Nasz artykuł miał za zadanie tylko w minimalny sposób pokazać, jak wiele ma Macedonia do zaoferowania. Wydaje mi się, że kraj wkrótce będzie turystycznym hitem. Najbiedniejsza z jugosłowiańskich republik, żyjąca gdzieś na uboczu i na końcu świata, potrafi zachwycić. Nie przypadkiem od kilku lat spotykam mnóstwo zachodnich turystów tam i wizzar uruchamia ogromną ilość lotów do Skopje i na lotnisko w Ochrydzie. Macedonia nie ma dostępu do morza i dzięki temu jeszcze nie została zajechana przez odwiedzających, ale ma wszystko, co stanowi o turystycznej atrakcyjności jakiegoś kraju. Piękną naturę, wspaniałych i gościnnych mieszkańców, fantastyczne jedzenie, jeszcze bardzo niskie ceny. Macedończycy zwykli mawiać, że gdyby ich krajobrazy przenieść do Szwajcarii, stałyby tu setki pensjonatów. Najbardziej peryferyjnie położona spośród wszystkich krajów byłej Jugosławii, jest także cały czas najmniej znana.

Co jeszcze ma do zaoferowania Macedonia

Miłośników przyrody z pewnością przyciągną góry. Dwa masywy są wyższe od Tatr (Szar Płanina i Korab) a kolejne niewiele im ustępują (Pelister, Jakupica, Galicica i siedem innych). Piękne śródgórskie jeziora. Oprócz Jeziora Ochrydzkiego mamy sąsiednie jezioro Prespa oraz Jezioro Dojrańskie. Nie wspomniałem o nich w osobnym akapicie, ale prawdziwy skarb kraju stanowią prawosławne klasztory. Piękne średniowieczne budowle wzniesione w górach, pełne cennych zabytków. Do najciekawszych nalezą monastyry Sveti Jovan Bigorski, Sveti Pantelejmon i Sveti Naum. Cała wschodnia Macedonia, do granicy z Bułgarią, to teren praktycznie nietknięty turystyką do dziś dnia i wyjątkowo piękny dla wędrowców mających alergię na masówkę.

Jeżeli ja miałbym oceniać, to Macedonia jest jednym z moich ulubionych państw, nie tylko na Bałkanach. Turystycznie jest dużo bardziej atrakcyjna niż Serbia, najtańsza ze wszystkich bałkańskich krajów i bardzo egzotyczna i ciekawa.

Świetnym pomysłem jest rozłożenie pobytu na dwa tygodnietydzień w Macedonii i tydzień w Albanii. My tak zrobiliśmy w 2016 roku. Najpierw byliśmy w Skopje i Ochrydzie, a potem siedem dni w Ksamilu. Co ciekawe, podobało nam się wtedy bardziej właśnie w kraju słońca, wina i papryki. Moim osobistym marzeniem jest spędzić tydzień lub dwa we wrześniu, kiedy już odpuści bałkański skwar a nadal jest ciepło i cały kraj zabiera się za zbiory papryki i pomidorów. Chciałbym wtedy zjechać każdą, najmniejszą dziurę. Na spokojnie, z aparatem w ręku, pokazać jak Macedonia potrafi być absolutnie fantastyczna. Mamy nadzieję, że w niewielki sposób pomogliśmy Wam podjąć decyzję i wakacje w Macedonii nie będą dla Was już zagadką. Przed Wami jeszcze filmik, kilka macedońskich panoram oraz galeria zdjęć. Zapraszam do dalszych części wpisu.

 

Macedonia na filmie (PLAY)

 

 

Panoramy Macedonii (KLIK)

 

Macedonia na zdjęciach (KLIK)

 

 


Jeżeli podobał Ci się nasz wpis oraz Macedonia i wakacje w Macedonii a chciałbyś więcej informacji, zdjęć oraz filmów zapraszamy do wsparcia naszego bloga i  polubienia NASZEGO FEJSBOOKA. Dziękujemy 🙂 🙂 🙂 


 

POZNAJCIE LEPIEJ PIĘKNĄ MACEDONIĘ, SERCE BAŁKANÓW 🙂 🙂 🙂

 

Przejdź do komentarzy

Facebooktwitter