W moim drugim wpisie z zeszłorocznych wakacji w Bułgarii zabiorę Was w podróż, na którą czekałem kilkanaście lat. Mianowicie wybierzemy się na pirińsko-rodopską kolej wąskotorową. Przejażdżka przez serce Rodopów chodziła mi po głowie od mojej pierwszej wizyty na Bałkanach. Od 2006 roku minęło dokładnie 15 lat. W moim sercu i pamięci na zawsze został pewien październikowy wieczór w Warnie. Po kilku dniach w pociągach, jadąc całą drogę z Londynu przez Frankfurt, Pragę, Budapeszt i Bukareszt dotarłem nad Morze Czarne.
Tu wieczorem podziwiałem morze a w tle uliczny grajek, wykonywał na akordeonie „Yesterday”. Do Warny wróciłem jeszcze rok później a do Bułgarii w 2013 roku podczas kolejowej wycieczki objazdowej po Bałkanach. Wtedy moją bazą była Sofia. Rok temu wylądowałem w kraju słońca i róż na trzy wakacyjne tygodnie. Tym razem wycieczka musiała się udać. Po trzydniowym pobycie w pięknym Płowdiwie zarezerwowałem dwie noce w Bańsku. Bańsko to właśnie (prawie) końcowa stacja jednej z najpiękniejszych i najsławniejszych kolei wąskotorowych w Europie.
Kilka lat temu miałem okazję zwiedzić, a następnie opisać trzy inne, sławne koleje wąskotorowe. Pierwszą z nich była, niestety obecnie już nie kursująca, kolejka na ukraińskim Zakarpaciu. Zakarpacka Kolej Wąskotorowa Winogradów – Chmielnik – Irszawa słynęła wśród miłośników kolei z tego, że pociągi kursowały przez sam środek wielkiego targowiska w Winogradowie. Z kolei na moim Dolnym Śląsku spędziłem jeden z fajniejszych momentów podróżniczego życia. Żytawska Kolej Wąskotorowa jest absolutnie fantastyczna. Do dziś dnia sam lubię wracać do tamtego wpisu i tamtych wspomnień. Ostatnią była Шарганска осмица, czyli Szargańska Ósemka w Serbii. Tamta to produkt typowo turystyczny. Bułgarska kolej do dziś dnia służy mieszkańcom miejscowości, przez które przebiega. Zatem pewnego lipcowego poranka wyruszyłem ze stacji w Płowdiwie do Septemvri, a tam już czekała na mnie lokomotywa i trzy małe wagoniki.
Podróż z Septemwri do Dobriniszte
Swoją podróż na trasie z Septemvri do Dobriniszte zacząłem na stacji początkowej po 8 rano. Pierwszy odcinek trasy wiedzie do Velingradu. Ma on 39 kilometrów długości. Po 6 kilometrach prostego odcinka docieramy do stacji Varvara. Następnie stalowym mostem przeskakujemy rzekę Elidere i drogę do Velingradu. Mijamy stacyjki Marko Nikolov i Tsepina, by dotrzeć do wsi Dolene. Tutaj ma miejsce pierwsza na trasie mijanka z pociągiem jadącym z naprzeciwka. Jest kilka minut by wyjść z wagonika i rozprostować kości. Dalej pokonujemy różnicę wysokości wynoszącą 246 m w ciągu 10 kilometrów i lądujemy na stacji Kostandovo, która znajduje się 801 metrów nad poziomem morza. Tutaj trasa osiąga swoje maksymalne nachylenie wynoszące 32 ‰. Po przejechaniu przez Kostandovo powoli zjeżdżamy w dół do Doliny Welingradzkiej. Pomiędzy stacjami Marko Nikolov a Dolene jechaliśmy przez 10 tuneli. Ciekawostką jest, że po trzęsieniu ziemi w 1928 roku wybudowano nowy tunel numer 2. Stary nadal istnieje. Widoczny jest z szosy do Welingradu, lecz nie z pociągu. W mieście następuje spora wymiana pasażerów. My ruszamy dalej, w kierunku najbardziej spektakularnego fragmentu wycieczki.
Historia pirińsko-rodopskiej kolei
Pomysł kolei funkcjonującej w Rodopach sięga 1915 roku, kiedy zaczęto rozważać możliwe jej trasy. W 1916 r. w związku z I wojną światową rozpoczęto prace geodezyjne pierwszego odcinka linii z Septemvri do Ladzhene (obecnie to część Welingradu). Wraz z końcem wojny prace się zatrzymały. Wznowiono je w 1920 r. a budowa, wystartowała rok później. W ciężkich powojennych latach prowadzono ją ręcznie a postępy, były słabe i powolne. Tory dotarły do Ladzhene w 1926 r. Następny, krótki odcinek do Welingradu Południe uruchomiono rok potem. Stąd kontynuowano prace na najtrudniejszym fragmencie do Jakorudy i Belicy. Te sekcje otwarto odpowiednio w 1937 i 1939 roku. Ostatnie części trasy do Bańska i Dobriniszte ukończono odpowiednio w 1943 i 1945 roku. Planów przedłużenia linii do miasta Goce Dełczew nigdy nie zrealizowano.
Jest to jednocześnie najtrudniejszy technicznie fragment linii. Ma on 45 kilometrów długości. Mamy tu także 4 spirale, 25 pozostałych tuneli oraz najwyżej na Bałkanach położoną stację kolejową – Awramowo. Za Welingradem pociąg wspina się po prawej stronie rzeki Abłanica w kierunku stacji Cwetino. Z kolei za wsią Sveta Petka zaczynamy pokonywać 224-metrową różnicę poziomów na długości prawie 10 kilometrów w kierunku Awramowa. Stacja leży na niesamowitej wręcz wysokości 1267 m n.p.m. Za tunelem nr 16 tory idą przez kamienny most. Następnie zaczynają swoją 4 poziomową drogę po północnej stronie doliny.
Jedziemy przez 16 tuneli, dwie spirale i jeden zakręt 180°. Linia prowadzi pod samą sobą dwa razy: przez tunele numer 18 i 24. Na tym odcinku pociąg zmienia kierunek jazdy 6 razy. Średnie przewyższenie toru wynosi 30 ‰. Wspinaczka kończy się na stacji Awramowo, za tunelem numer 32, który jest także najdłuższym na całej trasie i ma 315 m. Za najwyższym punktem trasy następuje stromy i długi zjazd w dół rzeki. Ostatni odcinek z Jakorudy do Dobriniszte to sielskie widoki, piękne krajobrazy i rześkie, górskie powietrze. Ja wysiadłem na stacji w Bańsku. Miałem tam zarezerwowane dwa noclegi. Następnego dnia udałem się do schroniska Wichren w góry Pirynu. Poczytacie o tym w jednym z kolejnych wpisów z Bułgarii słońcem malowanej.
Stacja końcowa Bańsko
Będziemy zmierzać powoli do informacji praktycznych, filmiku i galerii zdjęć. Przed Wami jednak jeszcze moje wrażenia z podróży oraz refleksje na temat Bańska. Ja swoją podróż kolejką Septemvri – Dobriniszte zakończyłem właśnie tutaj. Trochę się obawiałem, czy nie będzie zbyt gorąco. Koniec lipca i początek sierpnia to w całej Bułgarii czas upałów. Sofia ile razy w niej nie byłem, zawsze mnie zabijała żarem lejącym się wręcz z nieba. Na szczęście okazało się, że jadąc przez góry, sporą część drogi pokonujemy w cieniu oraz tunelach. W Płowdiw rano zapowiadał się kolejny gorący dzień. W kolejce było jak najbardziej znośnie. Cała podróż trwa aż 5 godzin, więc jest to szmat czasu.
Bańsku miałem w pierwotnych założeniach poświęcić osobny artykuł na blogu. Jednak okazało się dla mnie miejscem tak niezbyt fajnym, że jest właściwie niewarte opisania go tutaj. Ani tym bardziej czasu i wielkiego wysiłku, który wymaga ode mnie łączenie pacy motorniczego wraz z dalszym tworzeniem Stacji Bałkany. Przewodniki twierdzą, że jest to miasto-muzeum i ośrodek narciarski. Rzeczywiście, położone jest pięknie aż na wysokości 936 m n.p.m. W dolinie rzeki Głazne, u podnóży północno-wschodniego pasma Pirinu. W moim jednak odczuciu bardzo ono przypominało Żabljak, a historyczne dziedzictwo jest zupełnie przytłoczone przez nową i brzydką, typowo narciarską zabudowę. Ja następnego dnia szybko uciekłem w góry, do schroniska Wichren. Co i Wam z całego serca radzę.
Pirińsko-rodopska kolejka – informacje praktyczne
- Stacja początkowa trasy przez Rodopy do podnóża Pirynu, czyli Septemvri leży na ważnej linii kolejowej łączącej Sofię z Płowdiwem. Zatem dojazd do Septemwri z obu tych miast jest raczej bezproblemowy. W 2013 roku planowałem przejazd tam i z powrotem w ciągu 1 dnia, jednak jest to bardzo trudne zadanie. Lepiej udać się na nocleg w Bańsku;
- Orientacyjny rozkład jazdy pociągów z Sofii i Płowdiwu do Septemvri przygotowałem dla Was, wraz z cenami, w tabelce. Uwzględniłem tylko połączenia pospieszne i ekspresowe;
| Relacja | Sofia - Septemvri | Płowdiw - Septemvri |
|---|---|---|
| Odjazdy: | 6.35, 8.30, 9.20, 10.19, 13.20, 15.20, 16.35, 18.30, 19.25, 22.55 | 3.08, 6.09, 7.05, 8.00, 11.13, 13.20, 15.10, 16.15, 18.10, 19.31 |
| Przyjazdy: | 8.29, 10.36, 11.16, 12.23, 15.22, 17.33, 18.34, 20.42, 21.37, 1.03 | 3.45, 6.47, 7.40, 8.30, 11.47, 13.51, 15.45, 16.50, 18.45, 20.03 |
| Ilość km: | 103 | 53 |
| Cena: | 6.60* - 8.20** BGN (15.60 - 19.40 zł) | 4.50* - 5.70** BGN (10.60 - 13.46 zł) |
| Uwagi | * - 1 klasa ** - 2 klasa | * - 1 klasa ** - 2 klasa |
- Rozkład jazdy z Septemvri do Dobriniszte i z powrotem zamieściłem dla Was i dla siebie w tabelkach, uwzględniając po drodze najważniejsze stacje
| Pociąg numer: | ПВ 16101 "Вихрен" | ПВ 16103 "Родопи" | ПВ 16105 "Места" | ПВ 16107 "Рила" |
|---|---|---|---|---|
| Септември | ↦ 02:15 | ↦ 08:42 | ↦ 12:35 | ↦ 16:05 |
| Велинград | 03:44 - 04:04 | 10:09 - 10:14 | 14:14 - 14:17 | 17:35 - 17:47 |
| Банско | 07:13 - 07:16 | 13:22 - 13:34 | 17:17 - 17:27 | 20:50 - 21:00 |
| Добринище | 07:28 ↤ | 13:46 ↤ | 17:39 ↤ | 21:12 ↤ |
| Pociąg numer: | ПВ 16102 "Рила" | ПВ 16104 "Вихрен" | ПВ 16106 "Родопи" | ПВ 16108 "Места" |
|---|---|---|---|---|
| Добринище | ↦ 05:35 | ↦ 10:35 | ↦ 14:25 | ↦ 18:10 |
| Банско | 05:47 - 05:52 | 10:47 - 10:52 | 14:38 - 14:43 | 18:21 - 18:26 |
| Велинград | 08:45 - 08:48 | 13:44 - 13:47 | 17:43 - 17:51 | 21:16 - 21:36 |
| Септември | 10:20 ↤ | 15:13 ↤ | 19:31 ↤ | 22:55 ↤ |
- Szczegółową wyszukiwarkę połączeń Български държавни железници, czyli Bułgarskich Kolei Państwowych znajdziecie sobie TUTAJ – KLIK. Pokazuje połączenia z przesiadką, ilość kilometrów oraz ceny za przejazd. Jest naprawdę dobra i ja z niej korzystałem wielokrotnie podczas wyjazdów do Bułgarii;
- Niestety rozkładowe pociągi rodopskiej kolejki wąskotorowej nie prowadzą wagonów restauracyjnych. Warto zaopatrzyć się w wodę mineralną oraz suchy prowiant. W środku obowiązuje zakaz palenia, który jest przestrzegany;
- Składy kursują zadziwiająco punktualnie. Zresztą wszystkie pociągi, jakimi jechaliśmy podczas naszych trzy tygodniowych wakacji (Sofia – Warna, Warna – Burgas, Burgas – Płowdiw, Septemvri – Bańsko, Bańsko – Septemvri), były punktualne. Wolno, ale co do minuty na czas. Ja nawet zdążyłem późnym wieczorem na pociąg do Płowdiw jadąc na przesiadkę właśnie z Bańska;
- Sprzed stacji kolejowej w Bańsku odjeżdża kilka razy dziennie autobus do schroniska Wichren. Umożliwia on nam bezpośrednie dotarcie w góry od razu, kiedy wysiądziemy z pociągu. Kursy z tego co pamiętam, były skomunikowane z przyjazdami pociągów. Ja w ten sposób udałem się następnego dnia po przyjeździe do Bańska w góry;
.
Rodopska kolej wąskotorowa na filmie (PLAY)
Kolej w panoramach (KLIK)
Galeria zdjęć (KLIK)
Jeżeli podobał Ci się wpis oraz pirińsko-rodopska kolej wąskotorowa a chciałbyś więcej informacji, zdjęć oraz filmów zapraszamy do wsparcia bloga i polubienia NASZEGO FEJSBOOKA. Dziękujemy 🙂 🙂 🙂
ZAPRASZAMY POZNAJCIE LEPIEJ SŁONECZNĄ BUŁGARIĘ 🙂 🙂 🙂
None found